Why Healthy eating and Why have a Cheat Day - Viết về "ăn lành mạnh" và "ngày ăn gian"

PHẦN 1: VIẾT VỀ "ĂN LÀNH MẠNH"

Chủ nhật, hơi tủi thân một tí vì buổi sáng vẫn phải dạy sớm đi làm, nhưng bù lại cả trưa và tối đều được ăn cơm nhà ngon lành cành đào, ăn xong còn chăm chỉ làm đồ ăn sáng cho ngày mai để khởi đầu một tuần bận rộn không bị vội vã. Tối nay là một trong những tối hiếm hoi vừa thư thả xem Idol vừa viết blog về một chủ đề rất gần gũi và quan trọng với mình. 

1. Healthy Eating - ăn uống lành mạnh rất thích!

Healthy eating - ăn lành mạnh không phải là một chế độ ăn kiêng trong vài tuần hay vài tháng mà là một quá trình lâu dài được hình thành bởi những thói quen ăn uống lành mạnh, lâu dần tạo thành lối sống của bạn. Trường hợp lý tưởng nhất là khi gia đình và bạn bè hiểu và ủng hộ cách ăn của bạn, cùng ăn với bạn mà không nghi ngờ hay trêu chọc. 

Khi đang tuổi lớn mình cực kỳ dễ ăn và ăn nhiều, trộm vía ăn bao nhiêu đốt bấy nhiêu nên lúc nào người cũng chắc và gầy (do chuyển hóa chất tốt và thói quen nghịch ngợm hay chạy nhảy). Bố mẹ tuy không biết "healthy eating" là gì nhưng không bao giờ ép con ăn nhiều và không cổ vũ cho uống nước ngọt, mua đồ ăn nhanh. Cũng may hơn là mình không nằm trong số trẻ con mê KFC & McDonalds, họa hoằn lắm mới mua khi nào cực kỳ vội vàng không kịp ăn gì khác. Và từ nhỏ vì trán dô mặt bướng lại được sự hậu thuẫn của bố mẹ nên mỗi khi có bác nào bình luận là phải ăn nữa cho béo ra, béo khỏe béo đẹp ấy mà, thì mình chỉ trả lời là "Bác thử sờ vào người cháu xem!". Bây giờ lớn rồi thỉnh thoảng nhận được lời khuyên ấy, mình sẽ nhẹ nhàng hơn và giải thích qua về cách ăn của mình để hi vọng không bà mẹ nào nhồi nhét cho con ăn thật nhiều nuôi cho sướng nữa. 

Ăn lành mạnh không phải là một chế độ ăn kiêng, không nhất thiết bắt mình phải lên kế hoạch trước cả một tuần, phải chăm chăm đếm calo, phải căng thẳng vì hôm nay trót ăn một thứ ngược lại với luật lệ đặt ra. Ăn lành mạnh đến từ chính ý thức của mình và sẽ đem lại cho mình những lợi ích cả cuộc đời mà không cần lo lắng về tác dụng phụ. Ăn lành mạnh nói nôm na là khi đưa lên miệng, đồ ăn càng giống với trạng thái tự nhiên của nó trong tự nhiên càng tốt. 

Với giải thích đó, mình lưu ý những điểm sau trong bữa cơm hàng ngày: 
- Các loại ngũ cốc, gạo nguyên hạt, bánh mỳ đen nhiều dinh dưỡng và tốt hơn bánh mỳ trắng, gạo trắng. Tinh bột trong gạo trắng, bánh mỳ trắng đã qua xử lý nên mới trắng đẹp mịn màng như thế (tuy vậy ăn vừa vừa thì cũng không sao).
- Rau, củ, quả tươi vô cùng quan trọng, ăn đủ các loại màu xanh đỏ tím vàng vì mỗi màu sắc của rau quả thể hiện những chất dinh dưỡng khác nhau và đều cần cho cơ thể. 
- Chất béo tốt là người bạn thân không thể tách rời: tìm người bạn này từ dầu ô liu nguyên chất, quả bơ, các loại hạt, mỡ cá, dầu cá omega 3...
- Các loại thịt và sản phẩm sữa từ gia súc gia cầm nuôi tự nhiên ở vườn tốt hơn nuôi công nghiệp.
- Nếu bạn ăn chay thì mình thích bạn rồi đấy, chỉ cần ăn đủ đạm là tuyệt vời :).  
- Lấy rau củ - nguồn cung cấp chất xơ và vitamin - làm trung tâm của bữa ăn thay vì thịt hay tinh bột.
- Uống thật nhiều nước lọc, không uống hoặc hạn chế tối đa các loại nước có gas và đường. 
- Bánh kẹo đẹp đẽ và ngon miệng nhưng không nên ăn quá nhiều, nếu thèm đồ ngọt thì nên tìm đến hoa quả. 
- Ưu tiên những cách chế biến ít dầu mỡ, ví dụ ăn các món luộc, hấp... thay vì rán, xào.

2. Những điều đơn giản để ăn lành mạnh hiệu quả hàng ngày:

- Mình không ăn low-carb, không ăn chay (cho dù mình ủng hộ cách ăn này) hay bất kỳ chế độ ăn kiêng nào khác (do dị ứng, theo Tôn giáo, chế độ ăn riêng cho vận động viên). Nếu bạn cũng như mình thì tỉ lệ của đĩa thức ăn cân bằng - the eat-well plate luôn là sự lựa chọn tối ưu. Tùy vào từng giai đoạn và mục đích cá nhân và mình thay đổi tỉ lệ này một chút ví dụ như nhiều đạm hơn, ít tinh bột hơn, hay có những ngày chỉ ăn chay. 

- Đừng uống nước ngọt! Nhớ ngày đi du học, có nhiều chuyện buồn cười về chuyện ăn uống thiếu thốn và vô tổ chức của bọn mình. Đồ ăn tươi bên ấy nấu món Việt không hợp, lại phải lên cửa hàng Việt Nam hoặc chợ Tàu để mua, rau đắt hơn thịt, gạo thì chạy ba quãng đồng mới mua được nên bọn mình hay lười. Cuối tuần thay vì nấu cơm thì gọi đồ ăn Trung Quốc hoặc pizza và không thể thiếu được Coco-Cola hay Pepsi rất linh đình. Đã có lúc mình nghiện uống Coca đến nỗi nửa đêm còn phải đi thang máy xuống máy bán nước ngọt dưới nhà ký túc xá, vừa đi vừa lăm lăm dao rọc giấy đề phòng có đứa say rượu hù dọa. Đến khi bỏ hẳn nước ngọt (mình không đụng vào nước ngọt khoảng một năm rưỡi nay), mình mới hốt hoảng vì nhận ra sự độc hạt của món đồ uống này đến cơ thể. Hãy thử kiêng nước ngọt có gas trong mọt tháng và quay lại uống thử, bạn sẽ ngạc nhiên khi thấy rằng mọi sự thèm muốn ban đầu đã lặn, giờ đây thứ giải khát hấp dẫn trước mặt bạn chỉ là một cốc nước chứa đầy đường bão hòa với vị ngọt lợ thiếu tự nhiên. Uống nước ngọt cũng tạo ra cảm giác "đưa cơm" rất tốt, khi vừa ăn vừa uống làm bạn lâu đói và lâu chán hơn. Đây cũng là một nguyên nhân dẫn đến ăn quá mức gây dư thừa tinh bột và mỡ xấu. 

- Bạn ăn vặt và ăn tráng miệng mỗi ngày, nhưng bánh ngọt không phải là thứ tráng miệng duy nhất. Bạn có thể cho phép mình ăn đồ ngọt một đến đôi ba lần một tuần, nhưng không phải là đều đặn hàng ngày mỗi bữa. Bánh ngọt tuy đẹp đẽ lung linh nhưng không cần thiết cho cơ thể bạn, đó chỉ là một thói quen không tốt được rèn luyện khi đi học hay truyền thống "sau bữa cơm phải có gì đó để đỡ nhạt mồm". Mình sẽ viết về cách ăn đồ ngọt và những đồ ngon-nhưng có-vẻ-không-tốt lắm vào phần 2 của chủ đề này. Khi thèm ngọt mình thích ăn hoa quả trước bữa ăn hoặc giữa các bữa ăn chính. Dù có thèm được tráng miêng đến mấy thì ăn hoa quả ngay sau khi ăn khi thức ăn chưa kịp thiêu hóa không phải là một ý hay. 

Còn tiếp ....

PHẦN 2: NGÀY ĂN GIAN